شاخص ها و استاندارد های مصرف انرژی جهانی و ملی

در سراسر جهان استانداردهای مختلفی برای تبیین کاربری ها و عملکرد و ایمنی موتور الکتریکی موجود است.

دو نوع استاندارد که بیش از همه مورد استفاده قرار می گیرد عبارتند از:

• NEMA انجمن ملی سازندگان الکتریکی)
• IEC (کمیته بین المللی الکتروتکنیکی)

NEMA

• NEMA برای بسیاری از محصولات الکتریکی از جمله موتورهای الکتریکی استاندارد تدوین می نماید. NEMA اصولا استاندارد موتورهای مورد استفاده در آمریکای شمالی است.
  استانداردهای معتبر لیاقتهای عمومی صنعتی را بیان میکنند و بوسیله جامعه الکتریکی پشتیبانی می شوند. این استانداردها را میتوان در نشریه شماره NEMA IMG یافت ممکن است بعضی موتورهای بزرگ AC تحت این استاندارد قرار نگیرند. این موتورها برای مواجهه با نیاز در نوع خاصی از کاربری ساخته میشوند و معمولا به صورت سفارشی تولید میگردند که جزء موتورهای NEMA محسوب نمی شوند.

IEC

• IEC سازمانی اروپایی است که استانداردهای الکتریکی و مکانیکی را در سراسر جهان منتشر و ارتقاء می دهد که شامل الکتروموتور نیز میباشد. در شرایط عادی میتوان گفت که IEC همتای بین المللی NEMA می باشد. در بسیاری از کشورها جهان موتورهای مورد استفاده تحت استاندارد IEC تولید و مصرف می گردند.

طراحی الکترو موتورها براساس استانداردهای NEMA
به طور عمده استانداردهای NEMA چهار نوع طراحی را برای موتورهای AC القایی مشخص می کنند. طرح A-B-C-D

طرح A گشتاور استارت طبیعی بین ۱۵۰ تا ۱۷۰ درصد مجاز و جریان استارت نسبتا بالا دارد. گشتاور شکست آن در میان همه طرحهای NEMA بالاترین مقدار است که موتور را قادر میسازد تا با اضافه بارهای بسیار سنگین برای مدتی کوتاه سروکار داشته باشد. میزان اختلاف (Slip) پنج درصد است. نوعی از استعمال آن در نیرودهی به ماشینهای قالب گیری تزریقی است.

طرح B معمولی ترین نوع موتور القایی AC است که تولید میگردد مانند طرح A گشتاور استارتی طبیعی داشته ولی جریان استارتی پایین دارد گشتاور روتور قفل در آن آنقدر خوب هست که بسیاری از بارهایی را که در کاربری صنعتی با آنها مواجه می شود بکار بیندازد. اختلاف (Slip) آن ۵ درصد است. بازده و ضریب توان ظرفیت تکمیل (PF) آن نسبتا بالا بوده و از انواع کاربردهای آن میتوان به پمپها و فنها و ماشین ابزارها اشاره کرد.

طرح C با گشتاور استارتی بالا بالاتر از دو نوع قبلی ۳۰۰ درصد اسمی مناسب برای استفاده در بارهایی با شروع بکار ناگهانی مانند نقاله ها خرد کننده ها دستگاههای پرتحرک همزنها و پمپهای دو طرفه و کمپرسورها است. این موتورها نامزد استفاده در عملیاتی با سرعت نزدیک به سرعت تمام بدون اضافه بارهای بزرگ هستند. اختلاف (Slip) در آنها ۵ درصد میباشد.

طرح D گشتاور بالایی بالاتر از همه مدلهای NEMA دارد. جریان استارت و سرعت ظرفیت تکمیل در آن کم است. مقدار بالای اختلاف ۵ تا ۱۳ درصد این موتور را برای کاربریهایی با بارهای متغیر و با تغییرات برجسته در سرعت موتور مانند ماشین آلاتی با ذخیره ساز انرژی چرخ طیار پرسهای منگنه قیچیها آسانسورها، استخراج کننده ها بالابرها جرثقیلها پمپهای چاه نفت ماشینهای سیم پیچی و غیره مناسب میسازد تنظیم سرعت در آنها ضعیف است. معمولا این موتور به عنوان مورد سفارشی مطرح می شود.

جديداً NEMA طرحی جدیدی را به استانداردش برای موتور القایی افزوده است. طرح E شبیه طرح B است با این تفاوت که بازدهی بالاتر جریان استارتی بالا تر و جریان کارکرد در اضافه باری کمتر دارد.